Νέα δεδομένα και ευμενέστερους όρους αναφορικά με την παραγραφή των χρεών προς τον ΕΦΚΑ φέρνει ο νέος ασφαλιστικός νόμος που ψηφίστηκε πρόσφατα.

Ο χρόνος που θα έχει πλέον στη διάθεσή του ο ΕΦΚΑ για να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, μειώνεται στο μισό, δηλαδή σε 10 χρόνια, από 20 χρόνια που ίσχυε μέχρι πρότινος. Η δεκαετία αρχίζει από την πρώτη μέρα του επόμενου έτους εκείνου εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία, ανεξαρτήτως του χρόνου κατά τον οποίο οι απαιτήσεις αυτές βεβαιώθηκαν.

Μάλιστα, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον εν λόγω νόμο, για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που παρασχέθηκε μετά από την 1η.1.2026 η παραγραφή ορίζεται πενταετής.

Στόχος του νομοθέτη είναι το χρονικό διάστημα της παραγραφής να είναι αντίστοιχο με αυτό που ισχύει για τη φορολογική διοίκηση. Δηλαδή και ο ΕΦΚΑ, όπως ακριβώς και η εφορία θα οφείλει να βεβαιώνει οφειλές εντός πενταετίας.

Σημειώνεται πως η διάταξη αφορά σε όλες τις κατηγορίες οφειλετών ασφαλιστικών εισφορών (εργοδότες, ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοτελώς απασχολούμενοι, αγρότες).

Γίνεται φανερό ότι ο ΕΦΚΑ θα πρέπει πλέον να βεβαιώνει τις απαιτήσεις πιο κοντά στην ημερομηνία γένεσης των οφειλών. Με τον τρόπο αυτό, και όπως αναφέρουν πηγές του Υπουργείου Εργασίας, ενισχύονται τα ασφαλιστικά έσοδα ενώ παράλληλα αποθαρρύνονται κακές πρακτικές υπερβολικών καθυστερήσεων. Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι ήδη, μετά τη δημιουργία του ΚΕΑΟ, η βεβαίωση των οφειλών γίνεται σχεδόν σε πραγματικό χρόνο. Συνεπώς, η εν λόγω διάταξη έχει εφαρμογή ως επί το πλείστον σε παλαιές οφειλές, καθώς οι νέες βεβαιώνονται με αυτοματοποιημένες διαδικασίες.

Παράλληλα, καθίσταται ξεκάθαρο πως η εν λόγω διάταξη δεν βλάπτει τους μισθωτούς, οι εργοδότες των οποίων δεν έχουν καταβάλει τις αναλογούσες οφειλές. Συγκεκριμένα, όπως διευκρινίζεται από το Υπουργείο Εργασίες, οι μισθωτοί δεν θίγονται από την παραγραφή οφειλών του εργοδότη, καθώς η ασφάλιση που αντιστοιχεί στις παραγεγραμμένες οφειλές εξακολουθεί να τους αναγνωρίζεται.

Αντίστοιχα, οι αυτοαπασχολούμενοι θα μπορούν να καταβάλουν τις οφειλές τους, παρά την παραγραφή, εφόσον το επιθυμούν, προκειμένου να αναγνωρίσουν ως ασφαλιστικό χρόνο το διάστημα που παραγράφηκε.
Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι σε περίπτωση που κάποιος δεν πληρώσει μέσα στη δεκαετία τις οφειλές του, αυτές δεν «σβήνονται. Και αυτό γιατί, όπως διευκρινίζει σχετικά το Υπουργείο, η παραγραφή διακόπτεται κάθε φορά που ο ασφαλισμένος ειδοποιείται ότι οφείλει ασφαλιστικές εισφορές και η δεκαετία ξεκινά εκ νέου από την ειδοποίηση.

Για παράδειγμα, σύμφωνα και με τη σχετική διευκρίνιση, αν κάποιος οφείλει ασφαλιστικές εισφορές για την άσκηση ελεύθερου επαγγέλματος το 2018 και δεν τις έχει καταβάλει, η παραγραφή της οφειλής του ξεκινά από την 1η Ιανουαρίου 2019. Εάν δεν έχει ειδοποιηθεί ότι χρωστά μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2028, η απαίτηση παραγράφεται. Εάν όμως βεβαιωθεί η οφειλή και του έλθει ατομική ειδοποίηση στις 5 Οκτωβρίου 2021, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2031. Εάν στη συνέχεια γίνει κάποια πράξη διοικητικής εκτέλεσης (λ.χ. κατάσχεση κάποιου περιουσιακού στοιχείου) στις 10 Μαρτίου 2030, η παραγραφή εκτείνεται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2041.

Αλλαγές και στις δόσεις της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών

Μια επιπλέον αλλαγή που επιφέρει ο εν λόγω νόμος αφορά και στις δόσεις της πάγιας ρύθμισης ασφαλιστικών οφειλών προς τον ΕΦΚΑ.

Συγκεκριμένα, αυξάνονται από 12 σε 24 οι μηνιαίες δόσεις των υπό ρύθμιση ασφαλιστικών οφειλών, ενώ υπάρχει ελάχιστο ποσό μηνιαίας καταβολής 50 ευρώ. Σημειώνεται ότι η αίτηση ρύθμισης γίνεται αποκλειστικά ηλεκτρονικά από τους ασφαλισμένους μέσω του ΚΕΑΟ.

Με τον τρόπο αυτό, όπως διευκρινίζει το Υπουργείο Εργασίας, εναρμονίζονται οι κανόνες για τη φορολογική και ασφαλιστική διοίκηση (ίδιος αριθμός δόσεων για τη ρύθμιση χρεών σε ΔΟΥ και ΕΦΚΑ) και διευκολύνονται οι οφειλέτες ληξιπρόθεσμων ασφαλιστικών οφειλών στην τήρηση της ρύθμισης.

Βαγγέλης Φάκος

Managing Partner και Πρόεδρος της εκτελεστικής επιτροπής του AS Network - Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Accounting Solutions AE.